18 Kasım 2020 - Anayasa Mahkemesinden Gösteri Yürüyüşü Kararı

Anayasa Mahkemesi, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 22.maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…ve şehirlerarası karayollarında gösteri yürüyüşleri düzenlenemez” ibaresinin, Anayasa’nın 13., 26. ve 34. Maddelerine aykırılık teşkil etmesi sebebiyle anılan maddenin iptaline karar verdi. Kararda, demokratik toplum düzeninin gerekleri ve ölçülülük ilkesi çerçevesinde yapılan değerlendirme sonucunda, demokratik bir toplumda zorlayıcı bir neden bulunmadıkça kişilerin gösteri yürüyüşünü düzenleyecekleri mekânı seçebilmeleri gerektiğini ifade edildi. Yüksek Mahkeme, demokratik bir toplumda ifade özgürlüğüne gösterilen önem ve hassasiyetin toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı yönünden de gösterilmesi gerektiğini ekleyerek, maddenin Anayasa’ya aykırı olduğunu hüküm altına aldı.

Anılan kararda, önceki AYM kararlarına değinerek, şehirlerarası karayollarında gösteri yürüyüşünün düzenlenmesinin, farklı özgürlüklerin çatışmasına yol açabileceği ve fakat temel hak ve özgürlüklerin çatışması durumunda özgürlüklerden birinin diğerine tercih edilmesi değil, özgürlükler arasında makul bir denge kurularak her ikisinin de gerektiği ölçüde korunduğu bir yolun benimsenmesi gerektiği belirtildi. Bu bağlamda, “Şehirlerarası karayollarında gösteri yürüyüşü düzenlenmesinin bu yolları kullanan kişilerin seyahat özgürlüklerini kısıtlaması, o alanda gösteri yürüyüşü yapılmasının kategorik olarak yasaklanmasını gerektirmeyeceği” ifade edilerek, trafik akışının bozulması riski ve bunun doğuracağı sonuçların, şehirlerarası karayollarının gösteri yürüyüşlerine tamamen kapatılmasına haklılık kazandırmayacağı sonucuna varıldı.

İlaveten kararda, “Bir yerde gösteri yürüyüşünün düzenlenmesi nedeniyle trafiğin aksaması gündelik yaşamı aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırıyorsa, anayasal ilke ve kurallara uygun davranılması şartıyla söz konusu hakkın sınırlanması mümkündür. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına getirilen sınırlama zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamadığından demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun bir sınırlama olarak değerlendirilemez” ifadelerine yer verildi.

Saygılarımızla,

BATI